Το Βασίλειο του Βοσπόρου ή Βασίλειο του Κιμμερίου Βοσπόρου, (5ος αι π.Χ – 4ος αι μ.Χ.), ήταν ελληνιστικό βασίλειο που δημιουργήθηκε στις χερσονήσους της Ταυρικής (Κριμαίας) και του Ταμάν στα στενά του Κερτς. Ήταν ένα κράτος με μικτό πληθυσμό, Έλληνες από τις αποικίες της περιοχής και ντόπιους, που υιοθέτησαν την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό.
Πρώτη δυναστεία που βασίλευσε από το 480 π.Χ. ως το 438 π.Χ., ήταν των Αρχαιανακτιδών[2]. Επόμενη δυναστεία ήταν των Σπαρτοκιδών, που βασίλευσε από το 438 π.Χ. έως τα τέλη του 2ου αι. μ.Χ., οπότε το κράτος καταλύθηκε από τον Μιθριδάτη ΣΤ΄ και έγινε τμήμα τού Βασιλείου του Πόντου[2]. Οι Σπαρτοκίδες ακολούθησαν επεκτατική πολιτική κατακτώντας νέα εδάφη και επεκτείνοντας το βασίλειο· πρώτος βασιλιάς του ήταν ο Σπάρτοκος, που έδωσε και το όνομά του στη δυναστεία. Το 310 μ.Χ. μετά το τέλος τού Παιρισάδη Α΄ άρχισε πόλεμος διαδοχής. Τελευταίος βασιλιάς ήταν ο Παιρισάδης Ε΄, που δολοφονήθηκε από τον Σκύθη Σαύμακο που είχε εξεγερθεί. Ο Μιθριδάτης ΣΤ΄ Ευπάτωρ κατέστειλε την εξέγερση, προσαρτώντας το βασίλειο του Βοσπόρου στο Βασίλειο του Πόντου· έκτοτε η ιστορία τους είναι κοινή.
↑ 2,02,12,22,3Περιοδικό, Corpus Αρχαιολογία και Ιστορία των Πολιτισμών, Τεύχος 7 Ιουλίου 1999, σελίδες 48 εως 59, άρθρο Ναταλίας Γκούροβα , Κιμμέριος Βόσπορος, Οι μεγάλοι τύμβοι.